دردسرهای مارکتپلیس برای نمونه ایرانی آمازون
تاریخ انتشار: ۲ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۶۴۷۳۶۱
رکنا: دیجیکالا به تازگی در شبکههای اجتماعی متهم به گرانفروشی شده است اما واقعیت چیست؟
سیزدهم شهریور همین امسال بود که در خبرها آمد: «ارزش شرکت آمازون از یک تریلیون دلار گذشت». آمازون، شش سال پس از تاسیس، تصمیم گرفت تا برای تنوع بخشیدن به کالاهایش، ازالزام به تامین و فروش کالاها صرفا توسط خودشدست بکشد و تبدیل به پلتفرمی شود که بستر فروش خود را در اختیار همگان قرار دهد و ارائهدهنده همه چیز شود؛ گذری که به طور خلاصه تبدیل از یک «خردهفروشی» به یک «مارکِتپِلیس» (Marketplace) تعریف میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با این حال در شرایطی مشابه، تغییر ماهیتنمونه ایرانی آمازون ازخردهفروشی آنلاین به ترکیب خرده فروشی و مارکتپلیس (مدل ترکیبی)، یا همان تبدیل از فروشگاهی که تمامی کالاها را خود خریداری و قیمتگذاری کرده و میفروشد به پلتفرمی که بستر فروش خود را در اختیار سایر تولیدگنندگان، واردکنندگان و فروشندگان قرار می دهد، در ماههای نخست با واکنش بسیار و بعضا تند کاربران در شبکههای اجتماعی مواجه شده است؛ به طور مثال کاربری با نام «پانته عا» در توئیتر خود نوشت: «دیجیکالا دقیقا داره چه غلطی میکنه» او مدعی شده بود که اسپری کودک ۵۹۰۰ تومانی را دیجیکالا ۲۴۹۰۰ قیمتزده. یا کاربر دیگری به نام مارینا نوشته بود: «دیجیکالای عزیز. اینکهیک روزه یه وسیله ورزشی رو ۸۰۰ تومن گرون میکنی به کنار. اون ۴۰۰ تومن تخفیف که زدی چیه؟ یعنی میخواستی۱۲۰۰ گرون کنی بعد تخفیف دادی ۸۰۰ گرون کردی. مرسی، شرمنده شدیم که.» این موارد محدود به یکی دو مورد نیست و آنطور که مشخص است به تازگی دیجیکالا تیمی را قرار داده برای رصد، بررسی و پاسخ به این توئیتها. به طور مثال شناسه رسمی دیجیکالا در توئیتر البته با لحنی غیر رسمی به مارینا پاسخ داده است که «این کالا جزو کالاهای Marketplace دیجیکالاست و فروشندهای به جز دیجیکالا داره. در مارکتپلیس دیجیکالا، فروشندهها مثل مغازهدارهاییک پاساژ خودشون قیمتهای کالاها را تعیین میکنند و دیجیکالا مثل مالک اون پاساژ دخالتی در نحوه قیمتگذاری نداره. اگرچه ابزارهایی برای ترغیب فروشندهها برای قیمتگذاری عادلانه وجود دارد: نمایش کمترین قیمت پیشنهاد شده در صدر لیست فروشندگان باعث ایجاد رقابت در بین فروشندهها برای عرضه مناسبترین قیمت میشه؛ امتیاز دادن به فروشندهها توسط خریداران، ردهبندی اونها و خارج کردن فروشندههایی که امتیاز پایین کسب کنند هم از ابزارهای نظارتی دیگهی دیجیکالا در بخش مارکتپلیسه که منجر به تامین منافع مشتری میشه.» بررسی توئیتها و پاسخهای شناسه دیجیکالا نشان میدهد که اغلب سوتفاهمهای پیش آمده برای کاربران از اضافهشدن و توسعه فضایی به نام مارکتپلیس دیجیکالا شکل گرفته است.
تنوع حرف اول را میزند
آنور آبها در بازار Store آنلاین چه میگذرد؟ آمازون ۲۴ سال پیش کارش را با فروش آنلاین کتاب شروع کرد، اما با افرایش سریع تنوع محصولاتش، این خردهفروشی توانست با جذب سرمایه و البته عرضه در بازار سهام همراه شود. سال ۲۰۰۰ بود که این شرکت تصمیم گرفت تا با افتتاح مارکتپلیس یا فضای بازار آزاد آنلاین، فروش کالاهایی که جزو موجودی انبار این شرکت نبود را نیز ممکن سازد. البته که آمازون خیلی زود علاوه بر توسعه مارکتپلیس، دست به راهاندازی خدمات پرسود دیگری هم زد که ارزش آمازون را همواره در حال صعود قرار داد. با تمام اینها این تغییر رویه آمازون (تغییر از خردهفروشی به مارکتپلیس) بود کهگام اصلی موفقیت و البته درسی برای بسیاری از استارتاپهای خردهفروشی آنلاین دیگر هم شد.
در گزارشی که پایگاه آنلاین هفتهنامه معتبر و تخصصی «ریتیل ویک» اواخر فروردین امسال منتشر کرد، اشاره شده که ۴۴ درصد خردهفروشان آنلاین یا مارکتپلیس خود را عملیاتی کردهاند یا در پی بهرهبردای آن هستند. دادههای این گزارش، برآمده از تحقیقی است که این نشریه در گفتوگو با ۶۰ خردهفروش آنلاین انجام داده است. خردهفروشان آنلاین در این گفتوگوی تحقیقی به ریتیل ویک گفتند ۸۶ درصد مشتریان از آنها توقع امکان انتخاب محصول بیشتری را حتی در یک شاخه از محصولات دارند. بدین ترتیب تغییر ماهیت از خردهفروشی آنلاین به مارکتپلیس، حرکتی جهانی است که در پاسخ به خواست مشتریان پیش آمده است. پس چرا مارکتپلیسهای ایرانی و در مورد اخیر مارکتپلیس دیجیکالا با بازخوردهای عجیب همراه بوده است؟
مارکتپلیس چیست؟
مارکتپلیس در معنای عام و البته غیرآنلاین آن، همان «بازار» به فارسی و «سوق» به زبان عربی است. همانطور که هر حجره در بازارهای سنتی خاورمیانه، دست فروشندهای و تعیین نرخ محصول حاصل فضای رقابتی است، در مفهوم مارکتپلیس آنلاین هم، تامینکننده فضای خرید و فروش محصول، چه آمازون باشد و چه دیجیکالا، واسطی در این میان است و مسئولیت تعیین نرخ و تامین محصولات با دیگر فروشندگان است و نه این بسترهای واسط. برای بررسی دقیق این موضوع سراغ بررسی یک نمونه کالا در آمازون رفتیم. عنوان گوشی هوآوی پی۲۰ که گوشی پرسروصدای جدید با قیمت نرمالی است را در آمازون وارد کردیم و به سراغ گزینه باقی فروشندهها رفتیم که همه گزینههای قیمتی در کنار هم ظاهر شود: از ۶۸۹ دلار تا ۱۲۱۳ دلار! آن هم به دست ۱۲ فروشنده. با این حال سیاستهای آمازون و دیجیکالا با هم فرق میکند. به طور مثال قیمت باکس اصلی در آمازون تابعی است از محبوبیت و قیمت ارزان. اما دیجیکالا باکس قیمت اصلی را به ارزانترین پیشنهاد قیمتی اختصاص میدهد، آن هم احتمالا تابع شرایط امروزی کشورمان و اولویت خرید ارزان.
جدا از غریب بودن و تازگی فضای مارکتپلیس برای کاربران ایرانی، همزمانی اجرایی شدن فضای مارکتپلیس دیجیکالا با نوسانات ارزی و تورم در بازار و همچنین تحمیل تحریمهایسختگیرانه ایالات متحده علیه ایران، باعث شده که این تغییر و تفاوت بیشائبه نرخهای اعلامی فروشندهها در این بستر به پای دیجیکالا نوشته شود. اما چرا دیجیکالا جلوی این گرانفروشیها نایستاد؟
دیجیکالا دفاع میکند
دیجیکالا اما روایت دیگری دارد. برای اطلاع از پاسخ این پرسش که چرا جلوی این گرانفروشیها گرفته نشد به سراغ شناسه توئیتری این شرکت رفتیم که راه ارتباطی مستقیمتری را هموار میکند. در بخشهایی از یکی از مجموعه توئیتهای این صفحه نوشته شده است: «دیجیکالا... به منظور ایجاد فضای سالم رقابت در مارکتپلیس (Marketplace)، تا این لحظه با ۳۱۲ فروشندهی متخلف (از مجموع ۱۵ هزار فروشندهی مارکتپلیس) که کالای خود را در وبسایت دیجیکالامیفروشند، قطعهمکاری کرد. این تخلفها شامل گرانفروشی، کالاهای غیراصل، عدم تعهد به زمان ارسال و مواردی از این دست بودهاند.»
برای راستیآزمایی این ادعاها راهی بازار شناخته شده موبایل تهران شدم، از فروشگاههای مختلف درباره قیمت اجناسشان پرسیدم و برای اینکه پای قیاس با قیمت دیجیکالا وسط بیاید، هر بار شروع میکردم به مقایسه قیمت اعلامی آنها با نرخ درج شده روی برخی محصولات موجود در بخش فروش موبایل دیجیکالا. در این گشت یک روزه با پدیدههایی مواجه شدم که اصلا انتظارش را نداشتم. به طور مثال، یکی از فروشگاههای عرضه گوشیهای یک برند خاص، با یادآوری هزینه سرسامآور و نجومی روی سایت دیجیکالا (در روزهای ابتدایی عرضه آن) میخندد و میگوید: «اون کار چندتا از بروبچ خودمون بود! وقتی وارداتش مونوپله، خب معلومه هر فروشگاهی که بهش گوشی بدن بفروشه، خودش روی دیجیکالا قیمت بالاتر رو میزنه که فروشش توی مغازه خودش، برای مشتری به صرفه به نظر بیاد. تا قبل از اینکه دلار انقدر بکشه بالا، مشتریها قیمت همه چیز را با دیجیکالا چک میکردند و همین هم شد که خیلیها نهایت استفاده را کردند و تا زمانی که جلوش گرفته بشه، سر خود توی فروشگاهشون داخل دیجیکالا، نرخ تعیین میکردند یا حتی سعی میکردند جنس دیگری راغالب مشتری کنند، اما جلوش بعدا گرفته شد و بعضیاشون هم با جریمه نقره داغ شدن»
برای دریافت پاسخ این سوال که آیا برخوردها با متخلفان در زنجیره تامین به اندازه کافی با قدرت بوده یا نه؟ رفتیم سراغ بخش قوانین و مقررات فروش در سایت دیجیکالا؛ در این بخش از سایت آمده «در صورت فروش کالای غیر اصل، فروشنده موظف به پرداخت جریمهای معادل با ۱۰ برابر قیمت محصول فروش رفته ضربدر تعداد کل فروخته شده از آن محصول از ابتدا خواهد بود.»
اما پس چگونه مشتریان باید از خرید از مارکتپلیس دیجیکالا اطمینان داشته باشند؟ توئیتر دیجیکالا به ضمانت هفتروزه تحویل کالای اصل دیجیکالا اشاره میکند و توصیه میکند کاربران بهمیزان «رضایت خرید» از هر فروشنده که به شکل درصد در کنار نام فروشنده در هنگام فروش محصول دیده میشود دقت کنند؛ درست مانند آمازون که اینسنجه واقعی و ملموس از رفتار فروشندهها در تحویل به موقع کالا، برای جلب اعتماد کاربران مهمترین عامل به حساب میآید.
در جستوجوی قیمتهای تاییدشده
با تمام اینها، شاید هیچ کدام از این توضیحات توجیهکننده تفاوت فاحش نرخ برخی محصولات عرضه شده در مارکتپلیس دیجیکالا با بازار نباشد. اما بجز قیمت چاپی، واقعا چه قیمتی را میتوان مرجع قرار داد؟ آن هم در شرایطی که بسیاری از اتحادیهها از عرضه فهرست تاییدشده محدوده قیمت کالاها معذورند. از بازار لوازم دیجیتال راهی بازار لوازم خانگی شدیم؛ اینجاپیچیدگی قیمتگذاری بیش از اینهاست. پرسوجوی کلامی قیمتها، نشان از عدم تفاوت قیمتی فاحش بین دیجیکالا و قیمتهای «سهراه امین حضور» داشت. با این حال حضورم در یکی از این مغازهها با مشاهده اتفاق عجیبی همراه شد. خریدار که متوجه شده بود خرید ۲۰ میلیونیاش قرار است ۱۲ میلیون تومان فاکتور شود و ۸ میلیون دوم را باید با کارت خوان دیگری بپردازد (احتمالا برای دور زدن مالیات و عدم ثبت به عنوان گرانفروشی)، با فروشنده بحث کرد و در نهایت قید خرید را زد؛ حال میشود تفاوت فاحش برخی نرخهای لوازم خانگی روی دیجیکالا و اعلامی رسمی را درک کرد. بدین ترتیب به نظر میرسد برخی بازارها مانند بازار لوازم خانگی ترجیح میدهد غیرشفاف کارکند تا شفاف و بدین ترتیباجازه تنفس به بازار آنلاین جدیدی را برای کاهش قیمتهای گزاف این لوازم ندهد. اتفاقی که در مواردی در شبکههای اجتماعی به ضرر و اسم دیجیکالا تمام شده و گویااین گره به این سادگی باز شدنی نیست.
بازگشت به گذشته؟ یا سفر به آینده؟
اما چرا دیجیکالا با توجه به این سطح از مشکلات مارکتپلیس به همان بستر خردهفروشی آنلاین که مورد اعتماد همه بود بازنمیگردد؟ در نشست خبری تیر ماه امسال، دیجیکالا اعلام کرد که از خردهفروشی آنلاین با ۱۰۰ هزار گونه کالا به بازاری آنلاین با بیش از ۷۰۰ هزار گونه بدل شده است. دیجیکالا در همان برنامه از تصمیم گرفته شده خود گفت که برای ایجاد فضای رقابتی حتی حاضر نیست قیمت خردهفروشی خود را (که سهمی بیش از ۲۰ درصد از این مارکتپلیس ندارد) به عنوان قیمت اصلی کالا قرار دهد و خردهفروشی خود دیجیکالا نیز باید در رقابت با این فضای فروش آزاد باشد.
با این حال آیا باز هم مشتریان به دیجیکالا اعتماد میکنند؟ در بیانیه اخیر دیجیکالا به «توسعه ابزارهای نظارتی دیجیکالا برای کنترل قیمتها» اشاره میشود که در آن از طراحی و بهرهبرداری از ابزارهای هوشمند برای تشخیص تغییرات قیمتی نامتعارف و افزایش ناگهانی و غیرمنطقی قیمتها به دست فروشندگان جلوگیری میشود؛ این ابزار هوش مصنوعی، گویا توانایی و درک تمیز دادن قیمت کالاهای چاپی متفاوت و مشابه را دارد و از عدم تطبیق قیمتها میکاهد. همچنین بامحدود کردن و مهار تغییر یکباره قیمت کالا به دست فروشندهها، به نظر میرسد تشکیلات دیجیکالا دست به ساخت ابزاری کنترلی زده که بعید است هیچ مشابهی در مارکتپلیسهای آنلاین در جهان داشته باشد؛ دستکم جستوجوها این را میگویند. باید منتظر ماند و دید که آیا این هوش مصنوعی، دیجیکالا را از این شرها در امان نگه میدارد؟اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید
حوادث اختصاصی رکنا را اینجا بخوانید:
تجاوز دوستان شوهر صیغه ای به پریسا ! / مهدی فقط می خندید! قطع شدن دست راست ابوبکر بغدادی در دیالی! نیما ارکانی حامد جانشین انیشتین + بیوگرافی و عکس لباس های ناجور الهام در خیابان سرنوشتش را تغییر داد! بن سلمان برکنار می شود! / امریکا پشت او را خالی کرد! تجاوز پدر شیطان صفت به 3 دخترش / او از این ارتباط ها فیلم های غیراخلاقی ساخته بود + عکس اقدام هولناک با داماد 25 ساله در شب عروسی + عکس وقتی دختر عمویم مهسا رادیدم دلم لرزید / او با پسر دیگری ازدواج کرد ولی ... رقاصی زن جوان در ایستگاه اتوبوس سوژه شد + عکس ساقدوش 17 ساله عروس آبروی داماد سر شناس را برد ! / اعتراف رویا تجاوز پسر دانشجو به 40 دختر! / فقط 7 سال زندان! + عکس دختری تجاوز سهیل به پسر نوجوانی را از پنجره دید! خودکشی دختر 9 ساله تهرانی با دیدن فیلم هندی / در خاوران رخ داد دختر جوان هووی مادرش شد !+عکسمنبع: رکنا
کلیدواژه: بازار Store موفقیت سفر شبکه های اجتماعی پلیس آمازون ایرانی نمونه عکس دختر من پسر فیلم آمریکایی ازدواج عجیب تجاوز جوان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.rokna.net دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «رکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۶۴۷۳۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رشد ۲۳ درصدی ارزش صادرات از استان مرکزی
مدیرکل گمرک استان مرکزی از رشد ۲۳ درصدی ارزش صادرات از استان مرکزی خبر داد و گفت: فروردین ماه امسال ۱۰۶ هزار تن کالا به ارزش ۷۰ میلیون دلار از گمرکات استان مرکزی به ۴۶ کشور جهان صادر شده است. - اخبار استانها -
روحالله غلامی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در اراک، با اشاره به عملکرد فروردین ماه 1403 اداره کل گمرکات استان مرکزی، اظهار داشت: فروردین ماه امسال 106 هزار تن کالا به ارزش 70 میلیون دلار از گمرکات استان مرکزی به 46 کشور جهان صادر شده است که نشان از رشد 16 درصدی از نظر وزن و 23 درصدی از نظر ارزش دارد.
وی با اشاره به 5 کشور مقصد صادراتی استان از جمله پاکستان و افغانستان 25 درصد، عراق 12 درصد، ترکیه 7 درصد و امارات 5 درصد افزود: عمده کالای صادراتی شامل انواع هیدروکربنها، گاز مایع، پلی اتیلن، روغن صنعتی، قوطی آلومینیوم، ظروف شیشهای، مصنوعات پلاستیکی، محصولات لبنی، دستمال کاغذی و عایق رطوبتی است.
سرپرست گمرکات استان مرکزی با اشاره به واردات استان عنوان کرد: فروردینماه امسال 13 هزار و 500 تن کالا به ارزش 32 میلیون دلار از 21 کشور به گمرکات استان وارد شده است که از لحاظ وزن 12 درصد رشد داشته است.
غلامی عمده واردات استان را از 5 کشور امارات، چین، ترکیه، هنگ کنگ و قطر عنوان کرد و گفت: عمده کالای وارداتی شامل گلیسیرین، ورق فولادی، شمش آلومینیومی، آنتی اکسیدانها، مواد اولیه دارو، موز سبز، اسانس خوراکی، اسانسهای بهداشتی ، اجزا و قطعات ماشین آلات خط تولید است.
وی در ارتباط با مبارزه با قاچاق کالا و ارز بیان کرد: 2 پرونده در فروردین ماه توسط گمرک کشف شده که جهت سیر مراحل قضایی به مراجع ذیربط ارسال شده است، همچنین در این مدت 47 پرونده از سایر نهادهای کاشف توسط مرجع رسیدگی به گمرک ارجاع که کار تطبیق اسناد و تعیین ارزش آن توسط گمرکات استان انجام شده است.
سرپرست گمرکات استان مرکزی افزود: مجموع درآمدهای وصولی گمرکات استان مبلغ یک هزار و 203 میلیارد ریال بوده که رشد 52 درصدی به همراه داشته است، از این رقم مالیات بر ارزش افزوده با 600 میلیارد ریال و رشد 12 درصدی را پشت سر گذاشته است.
غلامی خاطرنشان کرد: همچنین در رویه کارنه تیر و ترانزیت مقصد مجموعا تشریفات گمرکی 40 هزار تن کالا انجام شده است که از لحاظ وزن رشد 37 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان میدهد.
انتهای پیام/711/